P. 6984 R: Sammlung von Prozeßprotokollen betreffend Soldatenehen

(gehört zu P.Catt. R)
Material:  Papyrus Erwerbung:  Sammlung Brugsch 1891.
Fundort:  Faijûm (?)
Form:  Rolle Standort:   Papyrusdepot
Umfang:  2 Kolumnen, je 25 Zeilen. Beschriftung:   Rekto, parallel zu den Fasern
Sprache:  Griechisch Andere Seite:   anderer Text
Textgattung:  dokumentarisch Schreibweise:  
Datierung:  nach 26. August 142 n.Chr. Herkunft:  Alexandreia oder Arsinoites
Bezugsorte:  Koptos
Inhalt:
Fragment aus einer Sammlung von Prozessprotokollen betreffend Eheverhältnisse von römischen Soldaten. Im ersten Prozeßprotokoll beansprucht Lucia Macrina eine Verwahrsumme aus dem Nachlass des verstorbenen Soldaten Antonius Germanus. Der Präfekt Lupus wird allerdings zur Lösung der Streitangelegenheit keinen Schiedsrichter bestellen, da die Verwahrsumme eigentlich eine Mitgift ist, die Antonius Germanus aus der verbotenen Ehe mit Lucia Macrina erhalten hat. Im zweiten Prozessprotokoll agiert der Richter im Auftrag des Präfekten Petronius Mamertinus. Chthinbois erhebt Klage gegen den Soldaten Cassius Gemellus, der ihr 700 Drachmen schulde. Es wird aber festgestellt, dass es sich eigentlich um kein Darlehen, sondern um eine Mitgift handelt, die Gemellus beim Abschluss der Ehe mit Chthinbois erhalten hat. Aufgrund des Eheverbots für Soldaten hat die Frau daher keinen Anspruch auf das Geld.

Archiv des Gaius Iulius Agrippinus (TM Archives): Berliner Texte
Publikation:
U. Wilcken, BGU I 114; B. P. Grenfell - A. S. Hunt - W. Schubart - U. Wilcken - P. M. Meyer, Papyrus Cattaoui, APF 3, 1906, 57–58; Chrest.Mitt. 372 Kol. I–II (L. Mitteis) = BL I 21; Doc.Eser.Rom. 3 Kol. I–II (S. Daris) = BL V 9 und 73; FIRA III 19 (nur Kol. I Z. 1–10, Kol. IV und Kol. V) (V. Arangio-Ruiz) = BL III 118; Jur.Pap. 22a (P. M. Meyer) (nur Kol. I Z. 5–13) = BL II.2 90; David - van Groningen, Papyrological Primer 59 (nur Kol. I Z. 5–13) = BL III 8 und 118; Pestman, New Papyrological Primer 28 (nur Kol. I Z. 5–13) = BL IX 171; S. E. Phang, The Marriage of Roman Soldiers (13 B.C. – A. D. 235): Law and Family in the Imperial Army, Leiden 2001, 395–401 (engl. Übers.) = BL XII 130.
Weitere Literatur:
P. Frezza, Parakatatheke, Eos 48, 1956, 141–142 = BL IV 3; zu Kol. I Z. 5–13 vgl. R. Katzoff, Judicial Reasoning in P. Catt. - Fraus Legi, TAPA 101, 1970, 241–252 = BL VI 10 und VIII 226 und ders., "Donatio ante nuptias" and Jewish Dowry Additions, YClS 28, 1985, 238–239 = BL VIII 226 und E. Seidl, Die Jurisprudenz der Statthalter Ägyptens, in: Banti - Bartoletti - Biscardi - Ronconi (Hgg.), Studi in onore di U. E. Paoli 663–667 = BL IV 56 und ders., Rechtsgeschichte Ägyptens als römischer Provinz, Sankt Augustin 1973, 164–168 = BL VII 123; zu Kol. I Z. 6 und 12 vgl. P. W. Pestman, BL VIII 226; R. Katzoff, Precedents in the Courts of Roman Egypt, ZRG 89, 1972, 286ff. = BL VI 90; G. Schiemann, Zur Rechtsstellung der Soldatenkinder in vor-severischer Zeit, in: H.-P. Benöhr u.a. (Hgg.), Iuris professio. Festgabe für Max Kaser zum 80. Geburtstag, Wien u.a. 1986, 242–243 = BL VIII 226; J. H. Jung, Das Eherecht der römischen Soldaten, ANRW II 14, Berlin 1982, 310–319 = BL VIII 226; B. Pferdehirt, Die Rolle des Militärs für den sozialen Aufstieg in der römischen Kaiserzeit, Mainz 2002, 204–205 (dt. Übers. Kol. I Z. 5–13) und 205–206 (dt. Übers. Kol. I Z. 14 – Kol. II); Campbell, Roman Army 154–156, Nr. 257 (engl. Übers.).; zu Kol. I Z. 18 vgl. F. Mitthof, Korr. Tyche Nr. 397, Tyche 17, 2002, 241.
Kataloge:
TM 9923  HGV 9923  Papyri.info 9923
Text, basierend auf der Duke Databank of Documentary Papyri (CC BY), s. Link:

chr.mitt.372.xml
1rp:

1[  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣]ει̣[  ̣  ̣]τος καὶ αὐτὸν
2ἔ̣χ[ει]ν περί τινων πρὸς αὐτήν, Λοῦπος εἶπεν· περὶ
3[  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣] τὸν στρατηγὸν
4τῆ[ς] πόλεως κριτή[ν σοι] δ[ίδ]ωμι.
——
5(ἔτους) κ Θε̣οῦ Τραιανοῦ Τῦβι δεκάτῃ.
6Λουκ̣ίας(*) Μακρίνας διὰ Φανε̣ί̣ου ῥ[ήτ]ορος εἰπούσης
7ἀπαιτεῖν παρακαταθήκην ἐξ ὑπαρχόντων
8Ἀντωνίου Γερμανοῦ στρατιώτου τετελευτηκό-
9τος Λοῦπος εἶπεν· νοοῦμεν ὅτι αἱ παρακα-
10ταθῆκαι προῖκές εἰσιν. ἐκ τῶν τοιούτων αἰτιῶν
11κριτὴν οὐ δίδωμι. οὐ γὰρ ἔξεστιν στρατιώτην
12γαμεῖν. εἰ δὲ προῖκα ἀπαιτεῖς, κριτὴν διδο̣ὺ̣[ς](*)
13δόξω πεπεῖσθαι νόμιμον εἶναι τὸν γάμον.
——
14ἐξ ἀναπομπῆς Μαμερτείνου·
15(ἔτους) ιη Ἁδριανοῦ τοῦ κυρίου [Φ]αμενὼθ α, {α} ἐν
16Κόπτῳ, Χθινβόις πρὸς Κάσι[ο]ν Γεμέλλον
17[ἱ]ππέα Βουκοντίων ἐπ[ὶ] παρ[όν]τι τῷ [π]α[τ]ρὶ
18[αὐ]τῆς Ὀρεστοοῦφι. Ἀπολιναρίου ῥήτορος εἰπόν-
19τος ὀφειλομένων ὑπὸ Γεμ[έ]λλ[ο]υ Τινβόιδ̣[ι]
20δραχμάς(*) ἑπτακοσιας(*) κατὰ διαγ[ρ]αφὴν με-
21τειέ[ν]αι(*) τοῦτον ἀκολούθως τῇ διαγρα[φ]ῇ,
22Ἀλεξάνδρου καὶ Ἡρακλείδου ῥ[ητ]όρω[ν ἀ]ποκρι-
23ναμένων Χθινβόιν ὡς γεγ[α]μημέν[ην] αὐτῷ
24ἀπαιτεῖν αὐτὸν βούλεσθαι προοῖ[κ]α(*) [ἣ]ν ἀπ[ο]-
25δέδωκεν αὐτῷ μήτε δ[υ]να[τ]αι(*) λαβ̣εῖ[ν]
2rp:

1ἀπηγορευομένου(*) (*) στρατι[ώταις ἑλέσθαι]
2γυναῖκες(*) , τὸν δὲ πατέρα α[ὐτῆς ἐπιτρο]πεύ-
3σαντα αὐτοῦ λογοτεθηθή[ντα](*) [πρὸς αὐ]τὸν
4προεῖσθαι αὐτῷ γράμματα ε̣[  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣]η̣ρη-
5κέναι ἐν τούτῳ λογο̣  ̣[  ̣  ̣  ̣]η[  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣] περὶ
6προοικὸς(*) πι[σ]τευθεῖσα τ̣ω[  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣]πο̣ τοῦ
7μετάλλου οἴκημα ἐκτ̣ε̣π̣ρ̣ο̣θ̣[  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣  ̣]ν̣α αὐ-
8τοῦ καὶ ἄλλα πλεῖστα κα[ὶ πε]ρὶ τ[ῆς ὑ]φαιρέ-
9σεως [τὴν] ἐνκαλουμένην [  ̣  ̣  ̣]ειλ[ηγ]έναι τὴν
10τοῦ λόγου τάξιν, δε̣ῖ̣σθ̣αι οὖ̣[ν] ἃ ὑφείλατο
11ἐπαναγκασθῆναι ἀ[ν]τ̣α̣[π]οδοῦναι,
12τοῦ συνηγοροῦντος [  ̣]ε̣  ̣[ν] τι προενεγ-
13καμένου μηδὲν μὲν αὐ[τ]ὴν ὑφῃρῆ̣σθαι
14τοῦ Γεμέλλου, δε[δ]ανεικέν[α]ι̣ δὲ αὐ[τ]ῷ
15κατὰ δύ[ο δ]ιαγραφὰς [τ]ὰς ἑπτ[α]κοσίας δρ[α]-
16χμάς, κατὰ μὲν πρώτη[ν] σξ κατ[ὰ] δ[ὲ]
17δευτέραν υμ, καὶ ο̣ὐ̣χ ὡ[ς ἄνδρα] ἀ̣λ̣λ̣ʼ ὡς
18ὑπόχρεον ταύτας ἀπαι[τεῖν, ἀνα]γνωσ-
19θεισῶν τῶν διαγραφῶ[ν ὁ ἱερεὺς] καὶ
20ἀρχιδικαστής. στρα[τι]ώ[ταις μὲν ἀπηγό]-
21ρευται γυναῖκας ἑλ̣[έσθαι ]-ca.?-]
22δὲ αὐτοὺς οὐδὲ εις  ̣[-ca.?-]
23μὴ περιεχούσης τῆς [δευτέρας διαγρα]-
24φῆς εἰς προοικὸς(*) [λόγον ἀναφέρεσ]-
25θαι τὰς υμ, α[-ca.?-]

Apparatus


^ 1rp.6. BL 8.226: Λου[κ]ίας prev. ed.
^ 1rp.12. BL 8.226: δίδωμ̣[ι] prev. ed.
^ 1rp.20. δραχμῶν
^ 1rp.20. ἑπτακοσίων
^ 1rp.20. μετιέναι
^ 1rp.24. προῖκα
^ 1rp.25. δύνασθαι
^ 2rp.1. corr. ex αποπορευομενου
^ 2rp.2. γυναῖκας
^ 2rp.3. λογοθετηθέ[ντα]
^ 2rp.6. προικὸς
^ 2rp.24. προικὸς
Digitalisate (siehe Nutzungshinweise):
Vorschaubild

Bitte hinterlassen Sie uns eine Nachricht:

* erforderlich

*