P. 13500: Ehevertrag

Material:  Papyrus Erwerbung:  Grabung von Otto Rubensohn in Elephantine 1906.
Fundort:  Elephantine
Form:  Blatt Standort:   Ausstellung Neues Museum, Saal 2.11, Vitr. 4 (Lebensalltag) b 1
Umfang:  34 Zeilen. Beschriftung:   Rekto, quer zu den Fasern
Sprache:  Griechisch Andere Seite:   Zeugenunterschriften (?)
Textgattung:  dokumentarisch Schreibweise:  Z. 1–18 (scriptura interior) und Z. 19–34 (scriptura exterior) von gleicher Hand; Abstand zwischen Z. 18 und 19; transversa charta.
Datierung:  17. Juli – 15. August 310 v.Chr. Herkunft:  Elephantine (Ombites)
Inhalt:
Ehevertrag in Form einer Doppelurkunde zwischen Herakleides und Demetria, Tochter des Leptines und der Philotis aus Kos. Demetria bringt als Mitgift Kleidung und Schmuck im Wert von 1000 Drachmen. Beide Partner verpflichten sich zu ehelichem Wohlverhalten: Für den Fall von Missachtung oder Treulosigkeit dem/der Partner/in gegenüber werden Regeln festgelegt. Die Namen der 6 Zeugen folgen.
Weitere Details.

Archiv der Papyri aus Elephantine (TM Archives): Berliner Texte
Publikation:
O. Rubensohn, P.Eleph. 1; Chrest.Mitt. 283 (L. Mitteis) = BL I 125; Sel.Pap. I 1 (A. S. Hunt - C. C. Edgar, engl. Übers.) = BL II.2 52; P. M. Meyer, Jur.Pap. 18 = BL II.2 52; David - van Groningen, Papyrological Primer, Nr. 25 = BL III 48; Seider, Pal. Gr. I 1 = BL VI 35; Pestman, New Papyrological Primer, Nr. 1 = BL IX 78.
Descripta:
Schubart, Papyri Graecae Berolinenses 2.
Weitere Literatur:
Vgl. U.Wilcken, Referate: Papyrus-Urkunden, APF 5, 1913, 207–208; J. Partsch, P.Freib. III, S. 15 = BL II.2 52; vgl. E. Keißling, Die Aposkeuai und die prozessrechtliche Stellung der Ehefrauen im ptolemäischen Ägypten, APF 8, 1927, 249 = BL II.2 52; H. Thierfelder, Unbekannte antike Welt. Eine Darstellung nach Papyrusurkunden, Gütersloh 1963, 48 (dt. Übers.); zu Z. 2 vgl. J. Bingen, Rez. zu David - van Groningen, Papyrological Primer, CE 41, 1966, 403 = BL V 27; zu Z. 13 vgl. J. Modrzejewski, La règle de droit dans l'Égypte ptolémaïque, in: A. E. Samuel, Essays in Honor of C. Bradford Welles [Am.Stud.Pap. 47], Durham 1966, 137, Anm. 56 = BL VI 35; zur Paläographie vgl. Seider, Pal. Gr. III.1, 145–149 = BL IX 78; R. Katzoff, Hellenistic Marriage Contracts, in: M. J. Geller - H. Maehler (Hgg.), Legal Documents in the Hellenistic World, London 1995, 42 (engl. Übers., nur Z. 1–18); zu Z. 3 vgl. D. Ogden, Women and Bastardy in Ancient Greece and the Hellenistic World, in: A. Powell, The Greek World, London 1995, 233 = BL XI 76; zur Datierung vgl. Huß, Ägypten in hellenistischer Zeit 225 = BL XII 66 (Oktober 210 v.Chr. ?) und Grzybek, Calendrier macédonien 179 und 182, Tab. II; zur Siegelung vgl. K. Vandorpe, Seals in and on the Papyri of Graeco-Roman and Byzantine Egypt, in: Boussac - Invernizzi, Archives et Sceaux 258–259, Nr. 5; U. Yiftach-Firanko, Who Killed the Double Document in Ptolemaic Egypt?, APF 54, 2008, 203–218; vgl. Leben im ägyptischen Altertum (1977) 63–64, (1986) 62–63, (1991) 54–55 (dt. Übers.); J. J. Farber - B. Porten, Pap.Eleph.Eng. D2 (engl. Übers.); Rowlandson, Women and Society, 165–166, Nr. 123 (engl. Übers.); Bagnall - Derow, Hellenistic Period 238f., Nr. 145 (engl. Übers.) = BL XIII 88; D. J. Thompson, The Hellenistic Family, in: G. R. Bugh (Hg.), The Cambridge Companion to the Hellenistic World, Cambridge 2006, 93f. = BL XIII 88; Schubert, Vivre en Égypte, 65–67, Nr. 6 (fr. Übers.); M. Modrzejewski, Le droit grec après Alexandre, Paris 2012, Nr. 13 (fr. Übers.); vgl. Harrauer, Paläographie, 174–177, Nr. 2; vgl. Modrzejewski, Loi et Coutume 129–130, 136–138, 193, 208–209; zur Paläographie vgl. S. De Bortoli, Uno scriba un po’ disattento, ma solerte: osservazioni alla dinamica di compilazione e revisione di P.Eleph. I, in: G. Azzarello (Hg.), Tu se’ lo mio maestro… Scritti papirologici e filologici. Omaggio degli studenti udinesi al Prof. Franco Maltomini in occasione del suo settantesimo compleanno [APF Beihefte 42], Berlin 2020, 75–81.
Kataloge:
TM 5836  Seals and Stamps 782  Seals and Stamps 783  Seals and Stamps 784  Seals and Stamps 785  Seals and Stamps 786  HGV 5836  Papyri.info 5836
Text, basierend auf der Duke Databank of Documentary Papyri (CC BY), s. Link:

p.eleph.1intdupl.xml

1Ἀλεξάνδρου τοῦ Ἀλεξάνδρου βασιλεύοντος ἔτει ἑβδόμωι, Πτολεμαίου σατραπεύοντος ἔτει τεσαρε-
2σκαιδεκάτωι(*) μηνὸς Δίου. συγγραφὴ συνοικισίας Ἡρακλείδου καὶ Δημητρίας. λαμβάνει Ἡρακλείδης(*)
3Δημητρίαν Κώιαν γυναῖκα γνησίαν παρὰ τοῦ πατρὸς Λεπτίνου Κώιου καὶ τῆς μητρὸς Φιλωτίδος ἐλεύθερος
4ἐλευθέραν προσφερομένην εἱματισμὸν(*) καὶ κόσμον (δραχμῶν) Α, παρεχέτω δὲ Ἡρακλείδης Δημητρίαι
5ὅσα προσήκει γυναικὶ ἐλευθέραι πάντα, εἶναι δὲ ἡμᾶς κατὰ ταυτὸ(*) ὅπου ἂν δοκῆι ἄριστον εἶναι βουλευομένοις κοινῆι
6βουλῆι Λεπτίνηι καὶ Ἡρακλείδηι(*) . εἰὰν(*) δέ τι κακοτεχνοῦσα ἁλίσκηται [[ἁλίσκηται]] ἐπὶ αἰσχύνηι τοῦ ἀνδρὸς Ἡρακλείδου Δημητρία,
7στερέσθω ὧμ(*) προσηνέγκατο πάντων. ἐπιδειξάτω δὲ Ἡρακλείδης ὅτι ἂν ἐγκαλῆι Δημητρίαι ἐναντίον ἀνδρῶν τριῶν,
8οὓς ἂν δοκιμάζωσιν ἀμφότεροι. μὴ ἐξέστω δὲ Ἡρακλείδηι γυναῖκα ἄλλην ἐπεισάγεσθαι ἐφ᾽ ὕβρει Δημητρίας μηδὲ
9τεκνοποιεῖσθαι ἐξ ἄλλης γυναικὸς μηδὲ κακοτεχνεῖν μηδὲν παρευρέσει μηδεμιᾶι Ἡρακλείδην εἰς Δημητρίαν·
10εἰὰν(*) δέ τι ποῶν(*) τούτων ἁλίσκηται Ἡρακλείδης καὶ ἐπιδείξηι Δημητρία ἐναντίον ἀνδρῶν τριῶν , οὓς ἂν δοκιμάζωσιν(*)
11ἀμφότεροι, ἀποδότω Ἡρακλείδης Δημητρίαι τὴμ(*) φερνὴν ἣν προσηνέγκατο (δραχμῶν) Α, καὶ προσαποτεισάτω ἀργυρί-
12ου Ἀλεξανδρείου (δραχμὰς) Α. ἡ δὲ πρᾶξις ἔστω καθάπερ ἐγ(*) δίκης κατὰ νόμον τέλος ἐχούσης Δημητρίαι καὶ τοῖς μετὰ
13Δημητρίας πράσσουσιν ἔκ τε αὐτοῦ Ἡρακλείδου καὶ τῶν(*) Ἡρακλείδου πάντων καὶ ἐγγαίων καὶ ναυτικῶν. ἡ δὲ συγγραφὴ
14ἥδε κυρία ἔστω πάντηι πάντως ὡς ἐκεῖ τοῦ συναλλάγματος γεγενημένου, ὅπου ἂν ἐπεγφέρηι Ἡρακλείδης κατὰ
15Δημητρίας(*) ἢ Δημητρία τε καὶ τοὶ(*) μετὰ Δημητρίας πράσσοντες ἐπεγφέρωσιν(*) κατὰ Ἡρακλείδου. κύριοι δὲ ἔστωσαν(*) Ἡρακλεί-
16δης καὶ Δημητρία(*) καὶ τὰς συγγραφὰς αὐτοὶ τὰς αὑτῶν φυλάσσοντες καὶ ἐπεγφέροντες κατ᾽ ἀλληλως(*) . μαρτερες(*) (*)
17Κλέων Γελῶιος, Ἀντικράτης Τημνίτης, Λῦσις Τημνίτης, Διονύσιος Τημνίτης, Ἀριστόμαχος Κυρηναῖος, Ἀριστόδικος
18Κῶιος.
19 (seal) (seal) (seal) (seal)

Apparatus


^ 1. τεσσαρεσκαιδεκάτωι
^ 1. or Ἡρακλείδης Τημνίτης
^ 4. ἱματισμὸν
^ 5. τὸ αὐτὸ
^ 6. or Λεπτίνου καὶ Ἡρακλείδου
^ 6. ἐὰν
^ 7. ὧν
^ 10. ἐὰν
^ 10. ποιῶν
^ 10. or δοκιμάσωσιν
^ 11. τὴν
^ 12. ἐκ
^ 13. or καὶ ἐκ τῶν
^ 15. or Δημητρίαι
^ 15. οἱ
^ 15. or συμπράσσοντες, ὅπου ἂ[ν ἐπ]εγφέρωσιν
^ 15. ἔσθωσαν
^ 16. or τε καὶ Δημητρία
^ 16. ἀλλήλων
^ 16. or μάρτυρες
Digitalisate (siehe Nutzungshinweise):
Vorschaubild
Vorschaubild
Publizierte Abbildungen:
P.Eleph. Taf. III (Z. 1–18; linke Hälfte); Hussein, Vom Papyrus zum Codex 65; R. Ibscher, Die Papyri als Zeugen antiker Kultur, Berlin 1949, Tafel 3; Schubart, Papyri Graecae Berolinenses, Tafel 2 (Z. 1–18); Seider, Pal. Gr. I, Taf. 1, Nr. 1, nach S. 34 (Z. 1–15, linker Teil); Schubart, Griechische Papyri, Tafel 9 (Z. 1–18); Pal.Soc.Mss.2 II, Tafel 26 (Z. 1–18); I. Gallo, Avviamento alla papirologia greco-latina, Napoli 1983, 13 (Z. 1–18; linke Hälfte); Montevecchi, La papirologia, Tafel 10 (Z. 1–18; linke Hälfte); Sigalas, Historia (1934) 174 (Z. 1–4 teilweise) und (1974) 196, Abb. 120; Festschrift Ägyptisches Museum, Tafel 68 (Z. 1–16 teilweise); Mandilaras, ΠΑΠΥΡΟΙ (1980), 174, Abb. 40 (Z. 1–18; linke Hälfte) und (1994), 365, Abb. 41 (Z. 1–18; linke Hälfte); J. G. Février, Histoire de l'écriture, Paris 1948, Tafel VIII, nach S. 384 (Z. 1–18); Pap.Eleph.Eng., Tafel 6 = BL XI 76; Scrittura e Civiltà 20, 1996, nach S. 88, Taf. 1a = BL XI 76; Scrittura e Civiltà 23, 1999, nach S. 48, Tafel 6 (Ausschnitt) = BL XII 66; APF 54, 2008, 204, Abb. 1; Cavallo, La scrittura S. 22, Abb. 1 (Z. 1–18; linke Hälfte); Harrauer, Paläographie, Tafelband, Abb. 2 (Z. 1–18); D. Wildung, Ägyptisches Museum und Papyrussammlung Berlin, München 2008, 118, Abb. 61.

Bitte hinterlassen Sie uns eine Nachricht:

* erforderlich

*